SZKOŁA PODSTAWOWA NR 120 W ŁODZI

Innowacja będzie realizowana w klasie VIII b podczas lekcji języka polskiego jako kontynuacja działań podjętych w klasie VII. Ma zachęcić uczniów do czytania lektur, a także do analizowania poznanej treści. Jej nowatorstwo polega na wykorzystaniu zainteresowań informatycznych i plastycznych uczniów w celu dogłębnego przyswojenia treści lektur. Przedstawianie przeczytanych pozycji z listy lektur w formie własnoręcznie lub komputerowo wykonanego komiksu ma zmobilizować uczniów do przeczytania całości utworu, a później do analizy przyczynowo-skutkowej opisanych w nim wydarzeń. Innowacja ta ma więc zwiększyć zainteresowanie czytelnictwem, zachęcić do czytania utworów w całości, a nie w formie streszczeń lub opracowań. Przez połączenie tekstu z obrazem winna także ułatwić zapamiętywanie treści lektur. Zakładam, że powstałe komiksy staną się nieocenioną pomocą w przygotowaniach do egzaminu ósmoklasisty – zamiast czytania streszczeń lub standardowych planów wydarzeń uczniowie będą mogli sobie przypomnieć treść utworów w atrakcyjnej formie komiksów.

Warto zaznaczyć, że pomysł na tę innowację pojawił się na skutek rozmowy z uczniami podczas lekcji języka polskiego w klasie V, gdy dzielili się oni pomysłami na atrakcyjne zajęcia. Z wielu z tych pomysłów korzystam już na stałe podczas lekcji, a jedna z nich - propozycja tworzenia ilustracji i okładek - zmieniła się w moim zamyśle w komiksowe przedstawianie wydarzeń i jako ta, która przyniesie moim uczniom wymierne korzyści, wydała mi się warta dopracowania oraz wprowadzenia na stałe.

Sposób realizacji i tematyka zajęć:

Wprowadzenie innowacji w kl. VII b poprzedzone było przypomnieniem informacji o budowie komiksu. Zwrócono uwagę na ogromną rolę połączenia obrazu z partiami dialogowymi i monologowymi ujętymi w różnorodne kształty graficzne, a także zminimalizowaną do koniecznego wprowadzenia w akcję część narracyjną. Zaznaczono, jak ważne jest tutaj selekcjonowanie informacji i wybieranie do przedstawienia najistotniejszych elementów fabuły.

Uczniowie wykonywali samodzielnie w domach komiksy do czytanych w klasie VII utworów z listy lektur. Nie miało znaczenia, czy robili to już w trakcie czytania lektury, czy dopiero po jej omówieniu podczas lekcji języka polskiego. Każdorazowo mieli tydzień po zakończeniu pracy z lekturą na uzupełnienie swoich komiksów, a następnie przedstawiali je podczas lekcji. Dopuszczono tutaj formę prezentowania zarówno papierową, jak i elektroniczną, z wykorzystaniem rzutnika lub tablicy multimedialnej. Prace były oceniane, by uczniowie nie mieli poczucia „marnowania czasu” włożonego w ich przygotowanie. Przy czym nie były brane pod uwagę zdolności manualnych ucznia, lecz poprawność merytoryczna i estetyka wykonanego zadania. Dzięki temu praca ta była dla ucznia zachętą do zdobycia dodatkowej oceny i ilość „zapominalskich” zostanie ograniczona do minimum. 

Komiksy miały być efektem połączenia nauki z zabawą, dlatego – mając świadomość, że nie każdy ma uzdolnienia plastyczne - nie było narzucane uczniom ręczne rysowanie. Oprócz formy papierowej mogli wykorzystać technologię informacyjną i pracować w znanych sobie programach graficznych lub wykorzystywać gotowe generatory komiksów, np. Storyboard, dostępny na stronie https://www.storyboardthat.com/pl/komiks-kreator. Przy czym uczniowie mieli możliwość pracy z gotową grafiką tylko w przypadku generatorów (biblioteka grafiki generatora), w programach graficznych grafika musiała być wykonana samodzielnie, ale z możliwością wykorzystania wszelkich dostępnych narzędzi programów. Pozwoliło to na egzekwowanie poszanowania praw autorskich.

W tym drugim przypadku (czyli wykorzystując pracę z technologią informacyjną) uczniowie mieli okazję doskonalenia także umiejętności informatycznych: pracy z programami graficznymi, zapisywania i konwertowania plików o różnych rozszerzeniach. Przekonali się, jak ważna jest interdyscyplinarność i jak przydatne może być łączenie różnych dziedzin wiedzy dla uzyskania optymalnego efektu.

W klasie VIII działania te będą rozszerzone o przygotowywanie komiksów do lektur realizowanych w klasie VIII, głównie: "Pana Tadeusza" A. Mickiewicza, "Kamienie na szaniec" A. Kamińskiego, "Artystę" S. Mrożka.

Cele innowacji:

W wyniku działań innowacyjnych przewiduję, że uczeń będzie:

• czytał lektury ze zrozumieniem i dobrze znał ich treść,
• wybierał z tekstu najważniejsze informacje,
• samodzielnie selekcjonował informacje dostępne w internecie i dokonywał ich krytycznej oceny,
• tworzył komiks na zadany temat,
• poprawnie stosował reguły dotyczące tworzenia komiksu,
• poprawnie redagował partie dialogowe i monologowe w odróżnieniu od krótkich wstawek narracyjnych,
• poprawnie tworzył i stosował wyrazy dźwiękonaśladowcze,
• dbał o poprawność merytoryczną i językową swojej wypowiedzi,
• dbał o estetykę pracy,
• przedstawiał efekt swojej pracy na forum klasy,
• dzielił się swoimi spostrzeżeniami i przemyśleniami z innymi,
• efektywnie wykorzystywał umiejętności z różnych dziedzin (język polski, informatyka, plastyka),
• poprawnie stosował zasady kompozycji obrazu (np. perspektywa, tło, pierwszy plan, głębia),
• szanował cudzą własność intelektualną oraz rzetelnie, z poszanowaniem praw autorskich, korzystał z informacji i gotowych grafik,
• efektywnie posługiwał się technologią informacyjną, wykorzystując ją do tworzenia komiksu,
• tworzył komiks w programie graficznym lub w generatorze komiksów,
• zapisywał efekty swojej pracy w różnych formatach,
• samodzielnie tworzył kompendium dotyczące treści lektur z przeznaczeniem wykorzystania go w przygotowaniach do egzaminu ósmoklasisty.

Przewidywane efekty wdrożenia innowacji:

Przewiduję, że w efekcie realizacji innowacji „Lektura w komiksie” wszyscy uczniowie klasy VIII b przeczytają w całości utwory z listy lektur, przeznaczone do realizacji w klasie VII i VIII. Stworzą komiksy, które będą źródłem do powtórzenia treści utworów przed egzaminem ósmoklasisty. Umiejętnie będą stosować elementy charakterystyczne dla komiksu, a także zadbają o poprawność merytoryczną i językową wypowiedzi. Zdobędą doświadczenia w pracy interdyscyplinarnej, łącząc wiedzę i umiejętności z: języka polskiego, plastyki, informatyki. Nabędą doświadczenia w przedstawianiu efektów własnej pracy na forum klasy.

autor: Katarzyna Buchman